Kaca:Poesaka Soenda 1922-07-1(01).djvu/3

Ti Wikipabukon
Ieu kaca can diuji baca

Langlajang Domas

Dina tjarios pantoen aja lalakon Radèn Moending Laja di koesoemah, angkat ngambah mèga malang, arèk njandak Langlajang domas, anoe didjaga koe Goeriang toedjoeh, ajana di sadjabaning langit. Roepina èta tèh siloka, da ahli tèa bangsa oerang mah kana soeloek djeung siloka tèh.

Koe Rad. Moendinglaja di Koesoemah, èta djimat poesaka tèh nadjan aja di sadjabaning langit, teu boeroeng disoesoel teu boeroeng didjoegdjoeg. Ajeuna ngalap berkahna, ieu poestaka minangka Langlajang Domas, loengsoer badè ngagoear ngagelar soegri poesaka anoe djadi poepoendèn Soenda. Moegi-moegi baè ieu panglajang masing tiasa ngalaksanakeun maksoedna djadi mitra sadajana.

Redactie.



PATILASAN RADJA DJAKA SOESOEROE DI KARADJAAN TANDJOENG SINGOEROE

(Tina Djawa No. 2 tahun II. Karangan R. Moehamad Enoh, disundakeun ku Soeriadiradja)



Samèmèh djisim koering njarioskeun lalakonna Radja Djaka Soesoeroe, djisim koering badè njarioskeun heula asal-moeasalna anu mawi tiasa nangènan jèn di distrik Tjirandjang, dèsa Soekarama, kampoeng Tjisere, aja patilasan djaman Padjadjaran.

Dina tahoen 1919 djisim koering dijadikeun Opzichter Irigasi di apdeling Tjiandjoer. Babakoena anu jadi gawè tèh, nuhurkeun (nyaatkeun) tanah padataran Tjihèa, supaja ulah rèa teuing kasakit, da sadaja pada oeninga jèn Tjihèa tèh hawana awon enggon moeriang.

Parantos sababaraha kali djisim koering ngaronda toeroet-toeroet solokan Tjihèa tepi ka Tjisokan, tapi lebeng teu aja saoerang-oerang atjan anoe njarioskeun jèn di dinja aja patilasan jaman Padjadjaran. Kawasna ku oerang dinja mah èta patilasan tèh teu dipikaanèh, anoe matak tara dipakè omong.

Dina tahoen 1920, kabeneran koering koedoe ngabersihan torowongan solokan Tjihèa ti K.M. 0, nepi ka K.M. 1,200. Di palebah K.M. 1,100 sabot keur ngaso, bari ngioehan handapeun tjaringin, koering ningal aja doea koeta. Barang ditanjakeun ka koeli-koeli noe harita ngararioeng di dinja, saha nu njieun èta koeta, naha irigasi, naha keur ngamimitian digawè njieun djalan Soekarama, atawa koemaha. Ari djawabna geus ti baheula, irigasi mah ngan njieun jalan rondaan baè woengkoel dina lolongkrangna antara koeta jeung koeta deui.

Toeloej èta djelema njarita, jèn di dinja tèh baheulana mah oeroet karadjaan, malah èta ogè „bèntèng” tèh nja patilasan baheula. Ari radjana djenenganana Djaka Soesoeroe, anoe mawi èta tempat nelah nepi ka ajeuna Soesoeroe.

Tapi barang disoesoel-soesoel èta djelema boentoe kanjahona, ngan sakitoe-kitoena, ngan manèhna mèrè pitoedoeh, jèn koering koedoe nalèngtèng ka pantoen, da ngan pantoen anu pinjahoeun téh.

Di oenggal pilemboeran anoe deukeut-deukeut ka dinja koe koering ditatanjakeun soegan aja pantoen anoe njaho lalakon Djaka Soesoeroe, tapi welèh teu mendak. Karèrèaanana mah pantoen-pantoen tèh teu njarahoeun lalakon Djaka Soesoeroe mah, aja anoe dikira pitabaheun kana lalakon èta, geus maot, ku moeriang manawi.

Mèh tètèr tina nanja ka ieu ka ieu tèh teu aja noe terang, aja ogè saoerang-saoerangeun pantoen anoe njaho saeutik-eutikeun, tapi tjangtjaja, tina tjaritana henteu leunjeuran.

Kaleresan basa koering laladjo Kongres Java-Instituut taoen 1921 di Bandoeng, kènging bongbolongan jèn Koentjèn