Kaca:Poesaka Soenda 1924-(10-12)-3(04).pdf/50

Ti Wikipabukon
Ieu kaca can diuji baca

Djawab sim koering:

„Kedah ngeusian papagon-papagon, noe teu soelaja tina oengkarana warna-warnaning ketjap, noe loembrah dilisankeun koe baroedak, dioetjapkeun koe kolot sareng koe djalma noe parantos kasebat palinter tea.”

Manawi ladjeng bae disoesoel koe patarosan ieu: „Naha boedak teh karah ngabogaan basa sorangan?

Lain ari basa Soenda mah kitoe-kitoe keneh bae? Lamoen enja kitoe, tjing etjeskeun, mana noe dingaranan basa boedak teh?

Nja kitoe deui mana basana kolot kabiasaan teh djeung djiga koemaha basana ari basa noe palalinter?

Baris njoemponan kana pamoendoet noe kasebat di loehoer , sim koering kedah ngadadarkeun heula perkawis-perkawis noe kasebat di handap ieu:

Basa

Naon ari basa?

Basa teh pakoempoelanana omongan-omongan make parelean noe tangtoe (maneuh), noe dioetjapkeun koe hidji bangsa.

Demi omongan nja eta pakoempoelanana ketjap-ketjap noe diparelean, dieunteup-seureuhkeun kalawan ngandoeng maksoed.

Ari moenggoehing ketjap njaeta soesoenan sawatara engang, noe ngandoeng harti.

Demi engang didjadikeun koe hidji sora atawa leuwih, noe ngandoeng rasa.

Dina marelekeun engang sina djadi ketjap diatoer koe pasinina tadi waktoe eta bangsa mimiti njarieun ketjap make dadasar rasaning sora.

Koemaha peta-petana, koe sim koering moal didadar didieu margi rada njimpang tina noe bade dibarempagkeun ajeuna.

Demi peta njoesoenkeunana omongan-omongan sareng ketjap-ketjap make hidji kakoeatan, noe ngatoer, noe kitoe tina RASA sareng TIMBANGAN si noe njarita.

Ari rasa djeung timbangan teh nja eta pamakajakeunana hate sareng oeteuk, atawa boedi sareng akal dina waktos harita.

Maksad noe njarita, mere terang ka noe dibawa tjarita, tina rasa sareng timbanganana tina hal noe keur ditjatoerkeun tea.

Doepi rasa kawengkoe koe adat, istiadat, tabeat, watek sareng sabangsana ti eta, njaeta djeudjeutan tina boedi tea.

Ari timbangan mah boeah pikiran, boeah akal. Koe margi sakitoe, lamoen oerang ngadangoe hidji djalma tjoemarita atanapi matja karangan batoer, oerang sok iasa nginten-nginten adat-tabeatna sareng loehoer handapna pangaweroeh noe ngarang atanapi noe njarita tea. Dina ieu tjonto di handap katawis doegi ka kenging digambarkeun adat-istiadatna sareng rasa kana kapantesan tina hal dangdanan bangsa Soenda djaman baheula sareng djaman kiwari.

1. Djaman kabehdieunakeun.

Anggoan pemeget.

Dibendo totopong gadoeng, sisina diperemas, rapat tjara bendo Pangeran-Pangeran Solo, toengtoeng iket dina tarang diwiroekeun, diselapan inten sagede katjang; badjoena kostim make tali-bandang emas; sampingna kebat didodotkeun; ditjalana boeloedroe semet toetoer, dobordel koe benang emas, ka handapna dikaos djeung disapatoe. Keris emas sasapoetan njolegreng dina tjangkeng, tembong saboek doea lapis epek soetra pangloearna pasmen emas. Dina tjeuli raweuy soesoemping kentja katoehoe, beungeutna diwedakan.

Geus kitoe panganten teh tjlak ditoempakkeun kana koeda daragem aloes, djangkoengna 8 dim, dipajoengan koe pajoeng kadjenengan, ger ngangkat iring-iringan rek ka masigit, rek nikah tea. (Tina boekoe baroeang ka noe ngarora).

Anggoan istri.

Panganggo ampoeh toer timpoeh,
Kawaj paris batis ipis,
Sindjangna katjiamisan,
Dibebenten soetra koening,
Ngalangkang lir gedang asak,

107