Kaca:Poesaka Soenda 1924-(10-12)-3(04).pdf/6

Ti Wikipabukon
Ieu kaca can diuji baca

windoe, kapoekan koe kalangkang sang kala peteng. Anoe ditjarepeng koe noe arajeuna ngan oekoer taksiran anoe palinter bae, nja eta wangwangan nganggo wawaton babandingan kaajaan basa sareng ketjap-ketjapna.

Noemoetkeun taksiran Prof. Dr. Kern, nja eta goegoeloena ahli Basa Wetan, basa Austronesia teh soengapanana aja di Tanah Hindoe-Toekang beulah wetan. Daratangna ka Noesa Hindia, lantaran djadi kasilih koe Djoenti, nja eta kalindih koe bangsa Dravida, asal oerang Hindoe Pareup.

Ari eta bangsa Dravida noemawi ngoembara ka tanah Hindoe-Toekang, doemeh kalindih koe bangsa Aria.

Djadi oepami oerang bade njekel wangwangan Prof. Dr. Kern, lemah tjai bangsa Indonesia teh, nja eta tanah Hindoe-Toekang. Ti Hindoe-Toekang parindah ngaloembara ka Noesa Hindia, lantaran kalindih koe semah, nja eta bangsa Dravida.

Ieu theorie Kern theorie anoe ajeuna djadi tjetjepengan, didaramel wawaton koe sadaja anoe ngaroelik Basa Austronesia. Nanging mindeng pisan dongkap pikiran ka djisim koering:

naha bet mawoer sakitoe tarebihna, ti Madagaskar dongkap ka Fidji, ka kalerna dongkap ka Formosa? Sakitoe batjatjarna mawoer di tengah laoetan, toer sakitoe patarenggangna. Ari ngemoetkeun disa-Hindia bae mah, nja aja bae mingpér-mingperna, namoeng ka Madagaskar? Asa wegah teuing.

Meuntas ti Hindoe Toekang beulah wetan ka Madagaskar; mangkaning djaman baheula pisan, alam palajaran tatjan sapertos ajeuna; .... her tangeh keneh kabina-bina; katerang djelema kana elmoe-boemi oekoer sakoelibek lemboerna, pang-tebihna oge meureun ngan oekoer saboeana; eta teh anoe pang-pangna, minangka Marco Polona atanapi Columbusna.

Koemaha pitiasaeunana wani kambang-kambangan di sagara ngadjoegdjoag Madagaskar?

Doepi theorie-Sclater sareng Haeckel, lemah tjai Basa Indonesia teh hidji boeana anoe parantos kakelem, ajana di kidoeleun boeana Asia, wastana Lumeria; doepi koe oerang Hindoe diwastaan Langka-dwipa.

Naha moal, dongeng anoe kaoengel dina Kitab-kitab sareng dina Bijbel, noe njarioskeun boemi dikelem djaman Nabi Enoh teh, asalna tina tjarios kelemna Lumeria tea? anoe ajeuna ngan kantoen njangkaroek saeutik deui, ngendat tingaroedat dina ingetan kamanoesaan djadi pitoetoer sepoeh toeroen-toemoeroen ?

Asa pantĕs naker oepami kitoe teh!

Oepami eta theorie anoe leres, meureun poelo-poelo anoe ajeuna batjatjar njebar di laoetan teh, eta tanah datar anoe laloe-hoer sareng pagoenoengan-pagoenoengan anoe teu kakelem.

Oepami kaart anoe dina boekoe Hand-boek van Insulinde1) (antara katja 16 sareng 17) koe oerang ditingal ditengetan, katingal aja kanta-kanta anoe ngahoedangkeun sangkaan ati, siga naker Noesa Hindia ti wangkid Selebes ngoelon asal ngantet ka Asia; ari Nieuw-Guinea ngantet ka Australia. Djadi Noesa Hindia teh baheula pisan mah sigana asalna boeana.

Oepami asalna hidji boeana anoe peupeus koe ombak laoet, atanapi koe oeroeg di djero boemi, boh koe lantaran lianna, pantes batjatjar djadi poelo-poelo anoe mangreboe-reboe, dieusi djelema asal oerang Lumeria tea, anoe ti tadina oge basana parantos djadi roepi-roepi dialect.

Ngan anoe ka Madagaskar, tetep asa teu kadjawab keneh bae, reh kahalangan koe Samoedra Hindia.

Ajeuna aja theorie Sial sareng Sima2), njarioskeun hal winangoenna boeana sareng samoedra, noemoetkeun pamendakna Prof. Wagener. Di oearkeunana koe eta Professor tatjan pati lami. Eta Theorie ngarombak sadaja theorie lami.

Tjek eta theorie, dina djaman baheula-ning baheula boeana Amerika kaler sareng kidoel rapet ka Eropa-Afrika (Tingalian

__________

1) Labberton's Hand boek van Insulinde, tjitakan 1910

2) Sial = silisium + aluminium Sima = silisium + magnasium noemoetkeun Leer der Isostasie

64