Kaca:Poesaka Soenda 1924-(10-12)-3(04).pdf/47

Ti Wikipabukon
Ieu kaca can diuji baca

Geura mangga reungeukeun, sim koering bade nĕrangkeun hidji tjonto, anoe matak teu raso ka oerang koe panoekmana noe sanes.

Dina basa soenda Bandoeng, aja kĕtjap pisang goring; eta kĕtjap Malajoe, anoe dina basa Soenda Bandoeng hĕnteu aja kĕtjapna, (Kĕtjap basa Soenda, anoe dipake ngaranan kana eta barang).

Panoekmana noe sanes, nĕrangkeun jen oerang Bandoeng baheulanan teu aja anoe tĕrang (soemawona bisi njieunna) kana eta barang, boektina dina basa Soenda Bandoeng teu aja ngaranna; tetela pisan jen eta teg beunang njonto ti oerang Batawi.

Koe panoekma kitoe, asa lingsem pisan, karoehoen orang dikikitoe, ngan sirikna teu disĕbut deui teu ngarti basa Batawi (Malajoe), nĕpi ka teu njaho naon ari hartina pisang. Toekmaan anoe et amah langkoeng-langkoeng matak ngĕnĕsna the.

Anoe ngaroeping kantĕnan seueur anoe njĕla; „Sageuj teu njaho kana hartina pisang onaman”.

Djĕlĕma-djĕlĕma djaman ajeuna mah, kantĕnan pisan moal bireuk kana pisang, nanging ari djĕlĕma-djĕlĕma baheula mah nja estoe teu tĕrangna the. Tawisna tasih keneh aja anoe njĕbat; pisang goring tajoe sale. Oepami tĕrangeun kana hartosna pisang=tjaoe, mah, asa sageuj njĕbat: pisang goreng peujeum sampeu teh!!!

Dĕmi kahartosna the, soegan eta barang anoe kitoe (koeweh anoe diasakkeunana kitoe), geus boga ngaran pisang goring, hĕnteu aja sangka kana tjaoe digoreng mah.

Tah koe lantaran basa sakĕtjap, ngadatangkeun doea roepa ka’aeban ka oerang Soenda.

Dĕmi asalna, noe matak di Soenda aja kĕtjap pisang gorengm beunang njĕta (ngadenge) ti oerang Batawi.

Ajeuna parantos tetela pisan kakiran sasèanana tèh njaèta:

a. kakirangan basa, nĕpi ka teu aja pibasaeunana baris ngaranan barang anoe saroepa kitoe.

b. Kakirangan kabisa (panjangka boe lian) nĕpi ka oerang Soenda mah (baheula, karoehoen oerang) teu bisa njieun koewèh noe kitoe-kitoe atjan.

c. Kakoerangan pangarti, nĕpi ka teu bisa basa Malajoe-Malajoe atjan.

Tina eta, dina emoetan sim koering baris mindingan kakiranganana karoehoen oerang, langkoeng sae eta kĕtjap anoe kitoe the dileungitkeun (oelah dianggo deui) digĕntos koe kĕtjap basa Soenda.

Sanes moeng matak lingsĕm ka karoehoen oerang bae, tapi ka oerang oge nja aja matakna. Geura mangga oerang derah.

Menak-menak loear Tanah Priangan mah (loear dajeuh Bandoeng), oepama ngoepingkeun oerang Bandoeng ngaromong, sadajana oge ngartoseun, koe margi basa Bandoeng the diadjarkeun di sakola. Sanes menakna baé, nanging somahana oge anoe sarakola mah nja ngartieun, sarta bisa ngomong Soenda Bandoeng.

Koemaha ari oerang Bandoeng. (anoe tara liar), oepama ngoeping omong bantĕn, Krawang, Koeningan, s.s.s rea anoe olohok baé teu ngartoseun. Koemaha the teu ngaraos toena?

Koe margi eta dina emoetan sim koering perloe pisan oerang teh ngoempoelkeun kĕtjap- kĕtjap Soenda. Anoe teu aja dina basa Soenda Bandoeng soepados:

a. Basa Soenda Bandoeng djadi basa Soenda anoe tjĕkap

b. Pangeusina tiasa tĕrang kana basa-basa Soenda di sanes tĕmpat

c. Oerang sanes-sanes tĕmpat oge djadi oentoeng.

Oepami kitoe mah basa Soenda teh tangtoe djadi basa Tanah Pasoendan (sanadjan aja dialect ogé moal sakoemaha bentenna).

Dĕmi menggahing ajeuna mah aja dialect anoe sama sakali teu kahartos koe djelema-djelema di tĕmpat sanes.

Mangga ieu aos dialect Loerahgoeng, koemaha hartosna

Kinanti.

Tjĕlĕm bolĕd make koeloer,
Ditjampoeran mĕndong kĕding,
104