Tanggĕransche Volkstaal/Ki Gandul

Ti Wikipabukon
Tanggĕransche Volkstaal
Ki Gandul Ki Marsim jeung Minantuna Ki Moksel Ki Jadul jeung Ki Jasa Peucang jeung Landak Ki Miskin Jadi Ratu Sakadang Monyet jeung Kuya Kabeh


[ 2 ]

1. Ki Gandoel.

Djaman baheula aja hidji djĕlĕma, ngaranna Ki Gandoel; boga anak toedjoeh: gĕnĕp awewe, hidji lalaki.

Hidji mangsa pamadjikanana Ki Gandoel ngomel bae; beurang reudjeung peuting ngomelanana ka Ki Gandoel: "anak bae toedjoeh teu bisa maraban teu bisa makean, geusan naon anak loba-loba".

Kadjengkelan, Ki Gandoel eta anak dibawa kabeh leumpang saleumpang-leumpangna, njatoe isoek hanteu sore.

Manggih hidji leuweung gĕde, asoep ka djĕro eta leuweung, ngabakanan dangdaoenan.

Hidji mangsa katjapean eureun di handapeun tangkal kajoe gĕde.

Geus eureun tjape, leumpang deui.

Manggih hidji soemoer paeh, diragragkeun anakna kabeh satoedjoeh-toedjoehna, ditoeroeban koe kikiping padati.

Geus kitoe, ditinggalkeun anakna, poelang koe bapana.

Datang ka imah, ditanja koe pamadjikanana, Nji Gandoel, pokna: "mana eta baroedak?"

Ngadjawab eta Ki Gandoel: "teu daekeun poelang, eta baroedak keur aroelin di leuweung".

Dikira heubeul opat lima poe, eta boedak anoe lalaki ngadenge doeloerna noe gĕnĕp njĕboet lamoen lapar.

Ladjoe ieu doeloer anoe lalaki koerah-koreh di djĕro soemoer, meunang remeh sahidji.

Geus dibawa ka doeloerna, tjarek doeloerna noe lalaki: [ 3 ]"ieu remeh oelah dihakan, diteureuj; pada ngalamotan bae silih gĕnti".

Ari kĕbĕlna ngalamotan eta remeh meunang opat lima taoen, salĕgĕr kabehanana; panganggeusanana diteureuj koe noe lalaki.

Sanggeusna noe lalaki neureuj eta remeh, gagah parakosa.

Ladjoe injana njieun tangga.

Sanggeus eta tangga, ladjoe naek ka loehoer.

Datang ka loehoer, ngaboekakeun eta kikiping padati, anoe dipake noetoepan eta soemoer.

Geus taboeka koe doeloerna noe lalaki, ladjoe anoe awewe gĕnĕp tea nararaek kabeh.

Datang ka loehoer, katjapean eureun di handapeun tangkal kiara gĕde.

Ngomong djeung doeloerna di dinja noe toedjoehan tea: "oerang sih di dieu, koemaha ajeuna, deuk poelang ka mana?"

Didjawab koe doeloerna noe lalaki: "moal bisa leumpang ka mana-mana tina sabab di djero leuweung, geus teu njaho kaler kidoel".

"Pangpoelangna ogeh oerang ka imah, ĕma-bapa ogeh moal njahoeun ka oerang tina sabab ajeuna geus galĕde".

"Anggoeran oerang mah tĕtĕp-tĕtĕp bae di dieu; koedoe makekeun ati sabar, soegan bae aja pĕrtoeloengan ti Alloh".

Katjarita aja hidji radja gadoeh poetra ngan hidji-hidjina awewe.

Dikira boelan Moeloed, tanggal 14, Djoemahat, eta poetra radja ngimpi; ngimpina kadatangan hidji aki-aki, hidji nini-nini.

Ari pokna teh, meunang impianana nji poetri teh: "lamoen deuk dikawinkeun, moedoe menta ka noe boga doeloer gĕnĕp awewe, hidji lalaki; lamoen teu meunangkeun eta, alamatna, nji poetri teh, soesah. Leuih hade isoek-isoek mere njaho ka iboe, ka rama, lamoen meunang impian kitoe". [ 4 ]Sanggeusna ngimpi, poetri oendjoekan ka iboe-ramana sakoemaha tjarekna impian tea.

Geus kitoe, radja soesah; di numa aja anoe doeloerna toedjoeh sapĕrti impian eta nji poetri?

Ladjoe radja mĕsĕn ka oenggal nagara, lamoen aja anoe boga anak toedjoeh, bawa ka dieu.

Geus kitoe, teu aja anoe bisa meunangkeun, da teu aja di djĕro nagara.

Memang, eta radja geus sĕpoeh, kadjengkelan ngadenge poetri sasaoeranana kitoe.

Ladjoe radja mawa bĕdil ka hidji leuweung gĕde.

Barang keur bĕbĕdil, kapĕndak djeung boedak anoe toedjoeh tea keur paririoeng.

Disampeurkeun koe radja, pokna radja teh nanja: "keur nararaon, baroedak?"

Eta boedak ngadjawab: "keur oelin bae".

"Anak saha sia teh?" tjek radja.

"Koela teh anakna Ki Gandoel," tjek boedak.

Tjek radja: "aja keneh ĕma-bapa sia?"

Tjarek boedak: "tjan poegoeh aja djeung euweuh, tina sabab koela mah geus heubeul kabalangsak di ieu leuweung".

Tjek radja: "koemaha, lamoen maraneh diadjak ka imah koe aing, daek atawa hanteu?"

Tjek boedak: "daek".

Toeloej dibawa poelang koe radja.

Datang ka imah radja, dipakean koe radja sakabeh eta baroedak.

Sanggeusna dipakean, ditendjo koe radja djeung nji radja beurang peuting.

"Ieu boedak teh araloes, geuning," pokna radja.

Ingĕt ka impian anak, ngomong ka nji radja: hajang njaho, tanja eta poetri, lamoen dikawinkeun ka ieu boedak noe meunang moeloeng, daek ta hanteu? Lamoen daekeun, kawinkeun bae". [ 5 ]Tjek nji radja: "poegoeh bae koela mah ngan noeroet", nja ditjaloekan poetri tea.

Barang dititah nendjo eta poetri ka eta boedak beunang nimoe tea, ladjoe bogoheun bae eta poetri teh.

Ditanja koe radja eta poetri: "daek dikawinkeun ka eta boedak?"

Tjarek nji poetri teh: "poegoeli bae daek mah tina sabab geus meunang impian tea".

Ti dinja toeloej dikawinkeun.

Sanggeusna dikawinkeun, dipasrahkeun eta karadjaän teh ka minantoe, tina sabab radja mah geus kolot.

Geus ajeuna mah minantoena kawasa djadi radja, ladjoe minantoe ngatoer ka ponggawa-ponggawana dititah njiar ngaran Ki Gandoel, lamoen aja, soepaja ditangkĕp bawa ka dieu.

Hidji mangsa kapanggih koe hidji mantri: ditalian, dibawa ka radja.

Datang ka radja, ditanja: "saha ngaran, aki?"

Djawab aki-aki teh: "ngaran koela teh Ki Gandoel".

Tjek radja: "naon, Ki Gandoel teh, boga anak atawa hanteu?"

Tjek Ki Gandoel: "beu, toean radja, dja koela mah boro moen anak teu boga naon-naon sakali".

Tjek radja: "naha sabĕnĕr-bĕnĕrna, Ki Gandoel teh, teu boga anak?"

Tjek Ki Gandoel: "hanteu".

Tjek radja: "aki teh, oelah sok ngabohong sabab koela manggih boedak toedjoehan di djĕro leuweung".

Ditanja eta boedak, pokna: "anak Ki Gandoel".

Tjek Ki Gandoel: "menta ampoen bae, toean radja, koela mah oelah dikoemaha-koemahakeun?"

Tjek radja: "moal".

"Lamoen kapanggih ajeuna djeung anak, katĕngĕt atawa hanteu?"

Djawab Ki Gandoel: "tjan poegoeh, da geus heubeul". [ 6 ]Laju ku raja dititah ka luar dulurna anu gĕnĕp awewe tea.

Barang ka luar, teu katahan awewe ieuh ñeueung ĕma-bapa, tuluy gabrug bae ditubruk ku nu gĕnĕp anakna, careurik.

Kaget Ki Gandul jeung pamajikanana. Ñi Gandul, ditubruk ku gĕnĕp anak awewe tea.

Cek raja: "Ulah careurik di diña, leuih hade ajak ka jĕro."

Ki Gandul teh teu daekeun tina sabab ka imah raja tea.

Carek raja: "Ulah sieun ña ieu anak ĕma jeung bapa teh, anu diragragkeun ka jĕro sumur tea."

Ti diña Ki Gandul jeung ewena atoh sarta sĕnang; jeung dimumule ku anakna.