Tanggĕransche Volkstaal/Ki Marsim jeung Minantuna

Ti Wikipabukon
Tanggĕransche Volkstaal
Ki Gandul Ki Marsim jeung Minantuna Ki Moksel Ki Jadul jeung Ki Jasa Peucang jeung Landak Ki Miskin Jadi Ratu Sakadang Monyet jeung Kuya Kabeh


[ 10 ]

Ki Marsim jeung Minantuna

Jaman baheula aya hiji jalma ngaranna Ki Marsim. [ 11 ]Pagaweanana tani, boga kĕbo dua puluh, sapetak kĕbon cabe. Boga anak hiji awewe.

Dina hiji mangsa ngomong ka pamajikanana: "Hayang boga minantu santri."

Ti diña manehna leumpang ka hiji kiai, ña ku kiai dibere hiji santri arek dipulung minantu.

Eta santri teu boga indung-bapa.

Eta santri daek dipulung minantu, tapi manehna talek ka bakal mitoha.

Lalakina ditaña koe bakal mitohana: "Talekna kumaha?"

"Talekna, bapa ulah marah, lamun marah, bapa ku kula dijual."

Ditarima ku bakal mitohana, lalakina talek kitu, tapi bakal mitohana talek deui.

Cek bakal minantuna: "Kade, ku kula ditrima; bapa rek talek: talekna kumaha, bapa?"

Cek bakal mitohana: "Minantu ogeh, lamun diparentah ku bapa, ulah marah; minantu, lamun marah, ku bapa ogeh dijual."

"Hade, ayeuna dikawinkeun."

Sanggeusna dikawinkeun, minantuna hanteu dibere reujeung jeung ewena, dititah hees di kandang kĕbo mani isuk.

Isuk-isuk ditaña ku mitohana, pokna: "Kĕbo teh aya kabeh; aya sabaraha siki?"

Cek minantuna: "Aya dua puluh siki."

Cek mitohana: "Kumaha, teu loba reungit?"

Cek minantuna: "Loba, bapa."

Cek mitohana: "Naon, minantu teu marah?"

Jawabna: "Ah, hanteu."

Tuluy eta kĕbo titah diangon ku minantuna.

Barang diangon di bubulak, kapanggih jeung tangkulak; dijual ku minantuna eta kĕbo sapuluh.

Sorena balik ngandangkeun eta kĕbo; bebeja ka mitohana eta kĕbo geus dikandangkeun, ku mitohana ditaña, pokna: "Aya kabeh eta kĕbo?" [ 12 ]Ngajawab minantuna: "Kĕbo dijual sapuluh siki ka tangkulak."

Ditaña ku mitohana: "Mana duitna?"

Ngajawab minantuna, pokna: "Duit beak, dipake bobogohan. Naon, bapa marah?"

Ngajawab mitohana: "Hanteu."

Geus kitu, peutingna titah meuting deui di kandang kĕbo.

Isuk-isuk ditaña deui ku mitohana, pokna: "Geunaheun sare di kandang kĕbo?"

Ngajawab minantuna: "Teu ngeunaheun, da loba reungit."

Cek mitohana: "Naon, minantu marah?"

Jawabna: "Ah, hanteu."

Tuluy eta kĕbo dititah diangon deui.

Barang diangon, wañci lohor datang deui tangkulak. Eta kĕbo dijual deui kabeh, tuluy balik.

Ditaña ku mitohana, pokna: "Ku naon balik beurang-beurang?"

Ngajawab minantuna: "Kĕbo dijual deui kabeh."

Cek mitohana: "Mana duitna?"

Cek minantuna: "Dipake beak."

Cek mitohana: "Pake naon?"

Cek minantuna: "Pake bobogohan. Naon, bapa marah?"

Cek mitohana: "Ah, hanteu marah."

"Ayeuna, minantu, kĕbo geus beak, ayeuna jaga di kĕbon cabe, mawa karung sĕmbari ngala cabe jualeun ka pasar."

Ingĕtanana minantu ti barang mĕntas kawin, ĕñcan ñorang papanggih jeung pamajikan.

Ari ĕnggeus ingĕtanana kitu, minantuna ngala cabe.

Biasaua eta cabe sokan diteundeun di jĕro pangkeng.

Mitohana can deuk datang, asup ka jĕro karung minantuna; laju nuruban maneh ku cabe sabakul.

Barang sore ditoöng ku mitohana, euweuh minantu di kĕbon cabe.

Mitohana ngomel ka minantuna: "Lamun aya, ku aing dijual minantu kurang ajar." [ 13 ]Minantu cicing bae di jĕro karung.

Laju ditalian karungna, dititah bawa pulang eta cabe dina karung. Digotong ku bujangna duaan; diteundeun di jĕro pangkeng anakna.

Barang hiji mangsa peuting, bapana ĕmana heës ari anakna, teu bisa heës, mikiran salakina euweuh.

Geus kitu, ngagĕrokeun ti jĕro karung ka pamajikanana.

Cek pamajikanana: "Saha, nu gĕgĕroan?"

Jawab salakina: "Ulah gandeng, bisi kadenge ku bapa; bukakeun ieu karung."

Barang dibuka ku ewena salakina.

Barang isuk, dikira pukul opat, hudang.

Cek salakina: "Ieu cabe eudeuk dibawa ka pasar, lamun bapa nañakeun, bejakeun mun cabe dibawa ka pasar."

Isukna dibejakeun ka bapana satitahan salakina.

Cek bapana: "Ari kitu, di mana salaki sia, manan isuk-isuk geus mawa cabe?"

Jawab anakna: "Ja keur peuting aya di jĕro karung cabe."

Cek bapana: "Ari geus, koemaha kañahoanana?"

Cek anakna: "Ngagĕrokeun ka kula."

Cek bapana: "Geus dibukakeun di jĕro karung, di mana heësna?"

Ngajawab anakna: "Jeung kula reujeung."

Teu kĕbĕl pulang minantuna ti pasar mĕntas ngajual cabe.

Ditaña ku mitohana: "Mana duitna?"

Jawabna: "Beak, dipake kabeh, pake bobogoban. Naon, bapa marah?"

Ngajawab bapana: "Hanteu, teu marah."

Cek minantuna: "Lamun marah, dijual ku kula."

Cek bapana: "Ayeuna mah meuting di pangkeng jeung pamajikan sia. Isukan, isuk-isuk, mawa karung deui ka kĕbon cabe, geusan jualeun ka pasar ngala cabe." [ 14 ]Ingĕtanana mitohana rek nurutan tingkah-laku minantuna.

Minantuna can rek hudang, mitohana miheulaän mawa karung ka kĕbon cabe, ngala cabe.

Meunang sabakul, mitohana asup ka jĕro karung nuruban maneh ku cabe sabakul.

Minantuna ñusul ka kĕbon cabe, mitohana euweuh, ngomel minantuna di kĕbon cabe.

Da ñahoeun minantuna mah, mitohana aya di jĕro karung da diïntip, ku minantuna tuluy ditalian eta karung.

Ñalukan tukang gorobag, titah dipuatkeun ka gorobag.

Barang dipuatkeun, cena: "Beurat amat ieu si cabe."

Mitohana cicing bae.

Dibalangkeun bae ka gorobag, eta cabe sorana kek bae.

Deus kitu, minantuna naek ka gorobag, didiukan eta karung.

Tĕrus dibawa balik.

Barang datang ka imah, ti luhur gorobag diturunkeun; dibantingkeun bae nurunkeunana, mani sorana kek bae ngabanting.

Isuk-isuk dibawa ku minantuna ka pasar, eta cabe laju ku minantuna digulingkeun bae ka cai, dikumbah, dibañjuran ku tudung cĕtok.

Geus kitu minantuna ngomong sorangan bae, pokna: ieu si cabe mantas dikumbah, beurat amat; leuih hade dipiceun bae ka cai."

Geus kitu, mitohana ngadenge rek dipiceun ka cai, ngagĕrokeun mitohana ti jĕro karung: "Minantu, bapa di jĕro karung."

Tuluy dibuka ku minantuna.

"Atuh ku naon, bapa aya di jĕro karung?"

Cek mitohana: "Aing ngala cabe kapanasan, matak aing aya di jĕro karung."

"Geus bapa teu marah?" cek minantuna.

Ngajawab mitohana: "Teu." [ 15 ]"Lamun marah ku kula dijual."

"Geus ieu cabe teu laku da geus layu, piceun bae ka cai, da teu aya nu daek meuli."

Tuluy balik jeung minantuna.

Barang peuting ngomong mitohana ka minantu: "Hek, ayeuna aing geus beak, dijual kabeh ku minantu, ayeuna heës bae, geus isukan, urang ngaramat ka hiji tangkal kayu gĕde, kayu caringin, menta-menta ka kai buyut, hayang pulang deui eta kĕbo anu dua puluh."

Barang isukna, mitohana can rek hudang, minantuna dangdan, leuih heula leumpang ka tangkal kayu gĕde, naek ka luhur tangkal kayu caringin.

Datang ka luhur minantuna muka pakean merong maneh ñekot di luhur.

Teu lila datang mitohana menta-menta ka kai buyut.

"Asalamu alaikum, kai buyut."

Minantuna ngajawab ti luhur: "Alaikum salam, rek hajat naon ka dieu?"

"Kula hajatna, rek menta ka kai buyut, kĕbo kula nu dijual tea ku minantu, hayang datang deui?"

Ngajawab ti luhur: "Hade, balik bae, ĕngke ogeh, eta kĕbo nu dijual ku minantu, datang deui."

Laju pulang.

Barang geus pulang, minantuna geus turun balik.

Barang datang ka imahna, ditaña ku mitohana: "Minantu tas ti mana; disiaran euweuh, rek diajak ngaramat."

Minantuna teu jawab.

Geus kitu, mitohana ngadenge beja, lamun minantuna anu nembalan ti luhur tangkal kayu gĕde.

Geus kitu, ingĕtan mitohana rek nurutan tingkah-laku minantuna, ka manehna lemek: "Isukan ulah ka mana-mana, urang ngaramat deui."

Carek minantuna: "Heuëuh."

Barang isuk-isuk, minantuna can rek hudang.

Leumpang ti heula, mitohana talatah di imah: "Lamun minantu hudang, titah ñusul ngaramat ka tangkal kayu gĕde." [ 16 ]Datang ka ditu, mitohana naek ka luhur tangkal kayu caringin.

Datang ka luhur, mitohana muka pakean merong maneh, ñekot di luhur.

Datang minantuna menta-menta ka kai buyut: "Kĕbo anu dijual ku kula, kĕbo mitoha anu dua puluh, hayang datang deui?"

Ngajawab ti luhur: "Hade, ayeuna pulang bae, ĕngke ogeh, kĕbo datang deui."

Cek minantuna: "Tapi kula panasaran; lamun bĕnĕr mujur ieu kai buyut, ku kula deuk dipanah."

Ngadenge rek dipanah ku minantu, eta mitohana isakeng-asekeng bae. Sieun dipanah ku minantu: "Keuna pĕlerna!" ngagĕro; laju turun.

Barang turun ditaña ku minantuna: "Ku naon bapa, mapan aya di luhur tangkal gĕde, can ku kula dipanah. Naon, bapa marah?"

Jawabna: "Marah ayeuna, ewa boga minantu kitu, sih."

"Mara? Teu ingĕt ka talek? Mun marah ku kula dijual."

Mitohana teu ngajawab.

Tuluy bae baralik.